Luật bóng chạm tay là một trong những luật quan trọng nhất và thường gây tranh cãi nhất trong bóng đá, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả trận đấu. Hiểu rõ luật này sẽ giúp người hâm mộ tận hưởng trọn vẹn trận đấu. Nhờ công nghệ Trợ lý Trọng tài Video (VAR), việc áp dụng luật này đang ngày càng minh bạch hơn.
Khái niệm luật bóng chạm tay
Luật bóng chạm tay quy định các tình huống bóng chạm tay hoặc cánh tay của cầu thủ trong trận đấu. Theo FIFA, không phải tất cả các pha bóng chạm tay đều bị phạt; điều này phụ thuộc vào ý định và vị trí của tay. Luật này nhằm đảm bảo tính công bằng và ngăn chặn mọi lợi thế không công bằng.
Luật bóng chạm tay đã được cập nhật nhiều lần để rõ ràng hơn, đặc biệt là từ năm 2019. Trọng tài và Trợ lý Trọng tài Video (VAR) đóng vai trò quan trọng trong việc xác định lỗi. Những quy tắc này thường gây tranh cãi do tính phức tạp của chúng trong các tình huống thực tế.
Khi nào thì phạt đền cho lỗi bóng chạm tay?
Để một pha bóng chạm tay bị phạt, tình huống đó phải đáp ứng các tiêu chí cụ thể do FIFA quy định. Sau đây là một số ví dụ phổ biến.
Bóng chạm tay do cố ý
Nếu một cầu thủ cố tình dùng tay hoặc cánh tay để chặn, chuyền hoặc khống chế bóng, họ sẽ bị phạt. Ví dụ, nếu họ cố tình dùng tay ngăn bóng vào lưới, hành động này sẽ dẫn đến một quả đá phạt trực tiếp hoặc phạt đền nếu hành động đó xảy ra trong khu vực phạt đền. Trọng tài sẽ phán quyết dựa trên hành động và ý định của cầu thủ.
Tay ở vị trí không tự nhiên
Thông tin cập nhật từ VN168 chia sẻ: Bóng chạm tay được thực hiện bằng cách dang rộng cánh tay hoặc ở tư thế không tự nhiên, tạo lợi thế cho cầu thủ, thường bị coi là phạm lỗi. Ví dụ, một cánh tay dang rộng làm thay đổi quỹ đạo của bóng có thể dẫn đến một quả đá phạt. Luật này áp dụng ngay cả khi cầu thủ không cố ý chạm bóng. Việc diễn giải luật bóng chạm tay trong trường hợp cụ thể này thường gây tranh cãi.
Chạm tay dẫn đến bàn thắng
Nếu bóng chạm tay cầu thủ tấn công ngay trước khi họ ghi bàn, bàn thắng sẽ không được công nhận. Luật này cũng áp dụng cho các hành động vô ý, nhằm đảm bảo tính công bằng. Công nghệ Trợ lý Trọng tài Video (VAR) thường được sử dụng để xem xét các tình huống này.
Luật bóng chạm tay và công nghệ VAR
Công nghệ Trợ lý Trọng tài Video (VAR) đã thay đổi cách áp dụng luật bóng chạm tay, mang lại sự minh bạch và chính xác hơn. Dưới đây là cách VAR được sử dụng trong các tình huống bóng chạm tay.
Vai trò của VAR trong việc xác định lỗi
Công nghệ Trợ lý Trọng tài Video (VAR) được sử dụng để xem xét các tình huống bóng chạm tay bị nghi ngờ, đặc biệt là trong khu vực phạt đền. Công nghệ này phân tích góc quay camera để xác định ý định, vị trí tay và tác động của tình huống. VAR đã giúp các quyết định về bóng chạm tay trở nên công bằng hơn.
Quy trình đánh giá VAR
Trong trường hợp có tranh chấp, trọng tài sẽ yêu cầu Trợ lý Trọng tài Video (VAR) xem lại tình huống trên màn hình sân. VAR sẽ kiểm tra từng khung hình để xác định xem có tình huống bóng chạm tay nào xảy ra hay không. Quá trình này thường mất vài giây nhưng đảm bảo độ chính xác cao.
Những trường hợp không được phép chơi bóng bằng tay
Bóng chạm tay không bị phạt nếu tay ở vị trí tự nhiên, gần cơ thể, hoặc nếu nó không mang lại lợi thế nào. Ví dụ, vô tình chạm bóng khi một cầu thủ đang ngã không bị coi là phạm lỗi. Có một số ngoại lệ đối với luật bóng chạm tay cần được lưu ý.
Những thay đổi về quy định mới nhất
Những người tham gia tải App VN168 chia sẻ: Bắt đầu từ năm 2021, FIFA đã làm rõ rằng các pha bóng chạm tay vô ý ở vị trí thuận lợi sẽ ít bị phạt hơn. Hơn nữa, các pha bóng chạm tay dẫn đến bàn thắng cũng sẽ bị xử lý nghiêm khắc hơn, ngay cả khi chúng xảy ra sớm trong trận đấu. Những thay đổi này nhằm giảm thiểu tranh cãi và tăng cường tính công bằng.
Những thay đổi mới nhất trong luật bóng chạm tay (cập nhật IFAB)
IFAB đã cập nhật luật này để giảm tranh cãi, cụ thể:
- Từ năm 2021, không còn coi mọi pha chạm tay của cầu thủ tấn công là lỗi. Chỉ khi tay/cánh tay trực tiếp giúp ghi bàn hoặc tạo cơ hội rõ ràng, mới bị thổi phạt.
- Tay trong tư thế tự nhiên được xem xét kỹ hơn, đặc biệt khi cầu thủ đang ngã, xoay người hoặc dùng tay chống để giữ thăng bằng.
- Khoảng cách và phản xạ của cầu thủ được cân nhắc khi xác định lỗi – nếu bóng đến quá nhanh và không thể tránh, trọng tài có thể bỏ qua.
Những thay đổi này giúp luật linh hoạt hơn, tránh những tình huống gây ức chế cho cầu thủ và người hâm mộ.
Một số tình huống thực tế gây tranh cãi
- Trận chung kết World Cup 2018 (Pháp – Croatia): Bóng chạm tay Perisic trong vòng cấm, trọng tài thổi penalty cho Pháp sau khi xem VAR – tình huống gây tranh cãi lớn.
- Champions League 2019 (Tottenham – Man City): Bóng chạm tay Fernando Llorente trước khi ghi bàn, nhưng bàn thắng vẫn được công nhận vì trọng tài cho rằng tay ở vị trí tự nhiên.
- Euro 2020: IFAB phải điều chỉnh lại luật sau hàng loạt tình huống phạt đền “vô lý” do bóng chạm tay ở cự ly quá gần.
Những ví dụ này cho thấy luật bóng chạm tay luôn là một trong những quy định nhạy cảm và khó áp dụng nhất trong bóng đá.
Luật bóng chạm tay là yếu tố quan trọng tạo nên sự công bằng và hồi hộp trong bóng đá hiện đại. Hiểu rõ luật bóng chạm tay không chỉ giúp người hâm mộ theo dõi trận đấu chính xác hơn, mà còn giúp cầu thủ thi đấu chủ động, tránh những sai lầm đáng tiếc. Trong bóng đá – nơi từng cú chạm có thể thay đổi kết quả trận đấu – nắm vững luật là cách tốt nhất để chơi đẹp và công bằng.
